De onderliggende betekenis van boosheid

De onderliggende betekenis van boosheid | Freud and Fries

❝When anger subsides, all that remains is the loss.

Lang boos blijven kan ik niet. Niet op het meisje dat me vroeger veel pijn heeft gedaan, niet na een ruzie met mijn papa, niet na een nare break-up. Het is ergens fijn – ik ben niet haatdragend – maar ergens is het ook vervelend – weg bescherming en hallo pijnlijke gevoelens. Boosheid verbloemt vaak niets anders dan pijn. De muur die we opgooien op het moment dat we verdriet of angst ervaren, veel minder grijpbare emoties dan woede. Opeens ben je kwetsbaar, wanneer die muur omtuimelt. Liever was ik nog even doorgegaan met vloeken en tieren. But I can’t.

Wanneer de boosheid afbrokkelt blijft er niets anders over dan het verlies, het verdriet, de angst.

Na een relatiebreuk, zeker eentje die niet helemaal soepel is verlopen, blijven boze gevoelens vaak steken. Met vriendinnen praten over wat voor een asshole hij eigenlijk niet is, wat hij je heeft aangedaan en dat je eigenlijk ook maar beter af bent zonder. Het is heerlijk even te kunnen ventileren, even geen verdriet te voelen. Tot op een gegeven moment die hitte zakt, zoals elke emotie ergens in de tijd afneemt, en je opeens achterblijft met een leegte. Een gemis. En opeens zijn ze daar: de herinneringen. De mooie, fijne, leuke momenten samen en waarom jullie het al die tijd ook gewoon goed hebben gehad. Wanneer de bron van boosheid is uitgeput en je je nergens meer achter kunt verbergen.

❝Wat voelde je? Was je boos, bang, blij of bedroefd?

De vier basisemoties, zeg ik in therapie eigenlijk altijd, wanneer ik samen met cliënten een gedachteschema uitkies. De vier B’s. Maar boosheid is eigenlijk geen primaire emotie, in tegenstelling tot wat de meesten denken. Boosheid is een manier om te kunnen omgaan met angst, verdriet, schaamte, schuld of gevoelens van waardeloosheid, afgewezen en ongeliefd zijn. Een heel natuurlijke reactie: een psychologisch verdedigingsmechanisme.

Twee voorbeelden:

Een match op Tinder. Je raakt in gesprek met de ander, maar eigenlijk blijken al vrij snel zijn intenties. Hij draait er in ieder geval geen doekjes omheen, niet eerst nog even wat kletsen, maar laten we meteen gaan afspreken. Bij mij thuis, oké? Jij hebt nog geen flauw idee wat je van hem vindt, weet enkel dat het “lekker” met hem gaat en de rest mag je baseren op de vier foto’s die hij blootgeeft. “Nee sorry, ik wil je eerst wat beter leren kennen.” En meteen krijg je de wind van voren: “Durf je niet? Ben je preuts of zo?” en “laat ook maar, het hoeft al niet meer!” Weg match.

Ruzie met je vriendin. Zij in tranen en jij wilt het liefst weg. Niet per se weg van haar, maar wel weg uit de situatie want hier heb je dus helemaal geen zin in. Bovendien zou je naar vrienden gaan, je staat op het punt om te vertrekken, en nu zit ze hier half hyperventilerend te snikken. “Oké, ik ga. Spreek je vanavond, oké?” Ze kijkt je aan met een blik vol onbegrip en begint door de tranen heen te schreeuwen. “Hoe kun je nú gaan? Laat je me nu alleen achter? Jij zeker lekker plezier maken met je vrienden en ik…” en dan de genadeklap: “je doet me altijd maar pijn!”

Een uiting van boosheid in beide gevallen, maar als je er net wat langer bij stilstaat zie je ook wel de emoties die erachter schuilgaan. In het eerste geval: gevoelens van afwijzing, krenking. In het tweede voorbeeld: verdriet, je ongeliefd voelen. Misschien in beide gevallen de angst om alleen achter te blijven, who’ll say.

Hoe vaak heb ik vroeger niet tegen mijn ex (toen vriend natuurlijk) geroepen dat het misschien beter was als het uit was. Niet omdat ik het wilde, niet omdat ik het meende, maar omdat ik gewoon niet wist hoe ik anders mijn verdriet moest uiten. Mezelf kwetsbaar opstellen – ho maar – “liever” ging ik in de aanval. “Liever” liet ik hem de pijn voelen die ik probeerde weg te stoppen.

Maar wat als we nu eens niet steeds die emoties proberen weg te stoppen? Wat als ze er eens wel mogen zijn? Mijn ervaring is dat de pijn dan veel sneller overgaat. Wat me ook helpt is om er veel met mijn omgeving over te praten, ook al kost het me vaak enorme moeite om toe te geven dat iets of iemand me pijn heeft gedaan en dat ik daar verdriet om heb. En dat ik, ondanks alles wat er gebeurd is, de goede momenten nog mis. Dat het me wel eens pijn doet.

❝Een geweldige vakantie die afsluit met een domper (of überhaupt gewoon ten einde komt) noem je ook geen kutvakantie. Het blijft gewoon een mooie tijd die voorbij is. En natuurlijk ga je nog meer tripjes maken, mooie(re) dingen zien en opnieuw genieten. Het verlangen naar wat ooit zo heerlijk was vervaagt en verdwijnt omdat er zoveel anders op je pad komt.

VOLG FREUD AND FRIES OP FACEBOOK EN INSTAGRAM VOOR NOG VEEL MEER PSYCHOLOGISCHE STUKJES!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *