Eetbuien 101 ♡ Stoppen met eetbuien
❝Call me an expert.
Hoewel, liever niet. Maar ik heb mijn portie eetbuien wel gehad en ben er jaren mee bezig geweest (bewust en onbewust), om dat gedrag te elimineren uit mijn gedragsrepertoire. Het is natuurlijk de vraag in hoeverre dat werkelijk mogelijk is, maar ik durf wel te zeggen dat ik inmiddels vrij ben van de echt gestoorde eetbuien. Ja, ik eet wel eens wat meer dan “gepland”, maar alleen al aan de manier waarop ik daar vervolgens mee omga, weet ik dat ik me niet meer op het punt bevind waar ik ooit was.
Eigenlijk heb ik zelf altijd een hekel aan deze lijstjes. Vooral omdat ze meestal zo nietszeggend zijn. De standaardtips die je overal kan lezen, die dan weer ge-copypasted worden en die je meestal ook niet verder helpen. Of mijn tips je verder gaan helpen, durf ik ook niet te garanderen. Maar ze werkten wel voor mij en ik ben er zelf van overtuigd dat ze ook écht voor me werkten. Wellicht niet de fijnste tips om te krijgen, aangezien het vooral geen quick fixes zijn, maar wetende hoe ongelofelijk naar eetbuien kunnen zijn, wil ik ze graag met jullie delen.
Aanpakken bij de kern
Meestal heb je niet zomaar een eetbui. De reden kan uiteenlopend zijn, misschien weet jij de jouwe al wel te noemen. Wat mij zo even te binnen schiet: stress, eenzaamheid, liefdesverdriet. Zo’n vijf jaar terug betrapte ik mezelf er eens op dat ik, nadat mijn vriend destijds na een uit de hand gelopen ruzie naar huis was gegaan, aan de keukentafel van alles naar binnen zat te werken. Opeens besefte ik: door te eten kan ik niet huilen; mijn gezichtsspieren waren ontspannen en ik was vooral bezig met kauwen, waardoor ik niet alleen mentaal maar ook fysiek de focus verlegde.
Vele redenen om een eetbui te krijgen en vaak heeft het iets met emotieverwerking te maken. Misschien kom je uit een gezin waarin niet zo veel over (negatieve) emoties werd gepraat en heb je somehow geleerd dat eten pijn kan verlichten (denk maar aan het kindje dat een lolly krijgt nadat ze gevallen is). Voedsel heeft vaak een veel emotionelere betekenis voor ons dan het “zou moeten” hebben. Interessant (en nodig) is dan te achterhalen wat jouw betekenis voor eten is en waarvoor jij je eetbui inzet. Maar vervolgens ook wat een eetbui bij je oproept.
Wat kan helpen bij het achterhalen van jouw gedachten voor, tijdens en na een eetbui, kan een gedachteschema zijn, waarover ik hier meer uitleg geef.
Creëer een nieuw patroon
Los van de betekenis van jouw eetbui(en) is het vaak ook een patroon dat is ontstaan. Wanneer je gedrag een aantal keer na elkaar uitvoert, ontstaat een routine, een patroon, gewenning. Voor je het weet is jouw eetbuigedrag een patroon geworden en sta je er nog amper bij stil dat het gebeurt (achteraf wel natuurlijk, dan komt het schuld- en schaamtegevoel).
Ik herinner me keren dat ik op mijn fiets naar huis zat en al fantaseerde over wat ik zo dadelijk zou gaan eten. Mijn typisch eetbuivoer, maar deze keer zou ik me er écht aan houden niet erin doorschieten. In feite was ik al bezig met het plannen van mijn aankomende eetbui.
Belangrijk om dit patroon te doorbreken is om er een alternatief voor te vinden. In plaats van na je werk op de bank te ploffen met een zak chips, spreek je met iemand af, ga je een nieuwe cursus volgen, of bedenk je iets anders om te voorkomen dat je naar jouw eetbuivoer grijpt. Zo heb ik ook een tijdje gebreid om iets om handen te hebben (en dus mijn handen niet vrij te hebben), maar afspreken met vriendinnen helpt ook zeker.
Bij voorkeur vind je wel iets waar je echt wat voldoening uit haalt, want your mind can be a tricky one. Sommige afleidingen hielpen me bijvoorbeeld echt totaal niet omdat ze aan hun doel voorbijgaan. Om deze reden kan het dan ook erg belangrijk zijn om te ontdekken wat de kern is van jouw eetbuien (zoals hierboven genoemd), zodat je ook weet in welke hoek jij een alternatief moet zoeken.
Stop met compenseren
Dit is waarschijnlijk één van de moeilijkste dingen, maar wel de meest essentiële. Eetbuien worden vaak gevolgd door angst. Paniekgevoelens, schuldgevoelens, angstgedachten.
❝Als ik niets doe, dan…
“… word ik moddervet.”
“… raak ik nooit mijn kilo’s kwijt.”
“… bereik ik nooit die oh-zo-gewilde shape.”
Dus logischerwijs ga je compenseren. Racen naar de sportschool en als een malle gaan trainen. Het liefst nog wat extra cardio of een fikse HIIT-workout. Of misschien ga je niet sporten, maar heb je zo jouw andere – nog schadelijkere – methoden. Compensatiegedrag, in ieder geval. En met dat compensatiegedrag ontstaat een vicieuze cirkel van eetbui – compensatie – eetbui.
Immers, je leert: eetbui gevolgd door compensatie = geen schade. Terwijl eigenlijk (zie ook hieronder bij “Realiseer je…”) een eetbui op zich niet eens tot schade hoeft te leiden. Een andere conclusie die je er onbewust uit haalt is: eetbui –> angst; eetbui + compensatie = afname angst.
Maar door steeds te compenseren krijgt je lichaam ook weer behoefte om te eten en ontstaat een patroon van eetbuien en compensatiegedrag. Daarnaast, wanneer je bijvoorbeeld braakt, wordt bovendien ook vaak weer de drang om te eten getriggerd en voor je het weet heb je meerdere eetbuien na elkaar.
Het is oh-zo vreselijk belangrijk om deze vicieuze cirkel te doorbreken. I know, dat is doodeng want sowieso gaan die angstgevoelens in de eerste instantie hard omhoog. Maar angst blijft nooit oneindig stijgen, ook die emotie bereikt een punt waarop het niet hoger kan. En wat gebeurt er dan? Juist. Dan gaat het dalen.
Haal geen eetbuivoer in huis
Kijk, een glazen pot koekjes midden op je bureau zetten, het liefst nog binnen handbereik ook, gaat je niet van je Cookie Monster Syndroom afhelpen. Als jij elke dag na je werk losgaat op de Cruesli met yoghurt, is het niet verstandig elke week weer een nieuw pak te kopen. Zelfs wanneer dat betekent dat je vrij essentiële en basic boodschappen een tijd niet in huis moet halen. Zo weiger ik op het moment rijstwafels te kopen en blijven de bakjes kwark uit mijn koelkast. Dingen die de meeste fitties wel in huis hebben en absoluut niet slecht voor je zijn. Maar als je vervolgens een heel pak achterover gooit in een eetbui, nope.
Soms wel makkelijker gezegd dan gedaan. In de tijd dat ik nog bij mijn ouders woonde, had ik een “lichte” verslaving aan van die LU doorbreek-crackers. Als ik zeg dat ik gerust een pak leeg kon eten, bedoel ik niet één zo’n plastic verpakking maar werkelijk de hele doos. Maar mijn ouders aten ze ook en dus kon ik niet eisen dat we het niet meer in huis haalden.
Dus liet ik mama de pakken verbergen, maar mijn eetgestoorde brein wist áltijd de verstopplekken te vinden en dan at ik gewoon weer een heel pak leeg want misschien dat het dan niet opviel omdat er niets opeens halfleeg was (mam, sorry als je dit leest, maar je zult het waarschijnlijk ook wel zelf gemerkt hebben).
Realiseer je…
… dat één eetbui er nooit toe leidt dat je meteen vijf kilo aankomt. Zelfs al ben je een kilo aangekomen na je snack attack, dan gaat het nog niet om daadwerkelijke gewichtstoename. Vaak heb je flink wat koolhydraten binnen gekregen, houd je meer vocht vast en bovendien, zolang het voedsel nog niet verwerkt is, is jouw gewicht jij + het voedsel.
Eén eetbui gaat jouw doelen niet om zeep helpen; één eetbui brengt geen grote schade aan. Een daadwerkelijk probleem ontstaat pas wanneer jij in de vicieuze cirkel van eetbui – compensatie – eetbui komt omdat er een angst ontstaat voor de schade die jij verwacht. Door juist níet in die vicieuze cirkel terecht te komen (dus niet compenseren!) kan je ervoor zorgen dat het bij iets eenmaligs blijft. Maar op het moment dat je toegeeft aan je angst, maak je de kans om weer aan een volgende eetbui te beginnen groter.
MEER LEZEN? VOLG FREUD AND FRIES (EN MIJ) OOK OP FACEBOOK OF INSTAGRAM!
Wat mij heeft geholpen om van mijn eetbuien af te komen, is dat stoplicht model te gebruiken en het gedrag in kaart te brengen wat vooraf ging aan de eetbui. Sindsdien ben ik niet meer bij rood in de buurt gekomen en wist ik al bij oranje (een beetje eten) al te stoppen 🙂 Trucje van mijn psychologe en werkte voor mij prima 🙂
Aah goed zeg! Ik ken ‘m zelf vooral in combinatie met een burn-out maar hier is ‘ie natuurlijk ook goed toepasbaar! Fijn dat het je geholpen heeft.