Sporten maakt gelukkig

Er zijn drie redenen dat ik sport.

Eén, het maakt dat ik me fit en energiek voel. Het is heerlijk dat ik (meestal) zonder te hijgen de trap op kan, dat ik hardlopen niet meer slechts twee minuten volhoud, dat ik niet alleen maar lamlendig op de bank wil liggen (al komt dat heus nog wel eens voor).

Twee, het vormt je lichaam op een goede wijze. Natuurlijk ook grotendeels afhankelijk van je voeding, maar door te sporten bouw je sowieso spieren op en houd je je lichaam meer in balans.

Drie, het brengt me psychisch in balans.

Jazeker, in tijden van stress, onrust en simpelweg wanneer ik me down voel, is mijn beste (en gezondste) remedie om naar de sportschool te gaan of mijn hardloopschoenen aan te trekken. Sporten maakt gelukkiger. Maar hoe zit dat nou precies?

Het is iets met stofjes die je lichaam aanmaakt, toch? Endorfine, of zo?

Ja, klinkt wel aannemelijk, klinkt wel fancy, maar weet jij dan hoe het precies zit?

Hoe maakt sporten je gelukkiger?

Wanneer je gestrest bent, voel je spanning in je lichaam. Er is sprake van een verhoogd arousal: je bent onrustig, alert, je piekert en peinst. Er is sprake van een hoge activiteit in de hersenen (mentale alertheid). In tegenstelling tot een lage arousal – bij doezelen en slaperigheid – ben je voorbereidt op actie. In feite is stress een reactie van het lichaam op een mogelijk bedreigende situatie: je bereidt je voor om te vechten of te vluchten (fight or flight).

Wanneer je sport, geeft je lichaam eenzelfde soort signalen af als bij een stressreactie: je hartslag neemt toe, je gaat transpireren, je bloeddruk neemt toe. Je hersenen reageren hierop alsof er sprake is van een fight or flight situatie en laten allerlei stoffen vrij.

No pain, but gain

Eén daarvan is het eiwit brain-derived neurotrophic factor (BDNF). Uit gedragsonderzoek en elektrofysiologisch onderzoek is gebleken dat BDNF bijdraagt aan pijnafname. Tijdens het sporten neemt BDNF toe wat samengaat met een verminderd depressief gevoel.

Daarnaast speelt inderdaad endorfine een rol. Endorfine is een neurotransmitter: een chemische stof in onze hersenen die wordt vrijgelaten tussen twee zenuwcellen en op deze wijze een bepaald signaal doorgeeft in het lichaam. Endorfine wordt met name vrijgelaten op momenten van stress en pijn en werkt als een soort pijnstiller, een opiaat (zoals morfine). In tegenstelling tot bepaalde drugs met dezelfde werking wordt endorfine door het lichaam aangemaakt en leidt niet tot verslaving (tot in zoverre sporten niet verslavend kan zijn natuurlijk).

Op het moment dat endorfine wordt vrijgelaten, wordt niet alleen de pijn verzacht maar geeft ook een gelukzalig en euforisch gevoel. Dit is herkenbaar in het prettige gevoel dat je misschien wel ervaren hebt na het sporten: je zit opeens veel lekkerder in je vel en voelt je – ja – gelukkiger. Bij hardlopers die een flink stuk gelopen hebben, wordt deze gelukzalige roes ook wel de “runner’s high” genoemd. High on endorphine.

Maar met mate

Dus? Oneindig lang sporten is de oplossing voor depressieve klachten?

Not really.

Bij te veel sporten wordt ook weer een toename van depressiviteit en andere mentale klachten gezien. Je kunt je misschien wel voorstellen dat sporten langzaamaan meer en meer een obsessie wordt en deze obsessie brengt dan weer nieuwe klachten met zich mee. Bovendien, wanneer je zo’n drie uur per dag aan het sporten bent, betekent dit vaak ook dat je andere dingen ervoor op moet geven.

Uit het onderzoek hiernaar kan echter niet geconcludeerd worden wat precies oorzaak-gevolg is. Leidt meer sporten tot meer mentale problematiek of zijn degenen met een onstabiele psyche eerder geneigd overmatig te sporten?

Volgens grootschalig onderzoek (in de VS) uit 2007 zou 2,5 tot 7,5 uur per week optimaal zijn. Na deze 7,5 uur bereikt de boost die je van het sporten krijgt een plateau en begint af te nemen. Bij zo’n 25 uur per week zou je je even goed voelen als iemand die helemaal niets doet. Maar ik vermoed dat er niet heel veel mensen zijn die zo’n 3,5 tot 4 uur op 7 dagen van de week sporten.

Wat is jouw mening? Hoeveel uur sport je per week en hoe voel jij je daarbij?

WIST JE AL DAT FREUD AND FRIES OOK EEN FACEBOOKPAGINA HEEFT? JE KUNT ME OOK OP INSTAGRAM VOLGEN VOOR EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN!