Het overwinnen van angst (in sport)

Vandaag wil ik jullie vertellen over Anita. Anita is een fictief persoon en –

WACHT, voordat je gaat roepen: “HELA Monique, wat gaan we nu beleven? Ga je nu ook al verhaaltjes vertellen? Wordt het niet eens tijd voor een nieuw recept?” en ja, het is natuurlijk altijd tijd voor een nieuw recept, dit is niet zomaar een stukje proza. Anita is ook niet helemaal een fictief persoon overigens, al is haar naam dat wel. Het verhaal van Anita gaat over iets wat iedereen wel kent: angst. De een is bang voor spinnen, de ander voor hoogtes en weer een ander voor het oordeel van een ander –

Anita is bang voor de loopband.

Om precies te zijn: Anita is bang van de loopband te vallen. Niet zonder reden want het is haar eerder overkomen. Daarvan is ze zo geschrokken dat ze er voortaan het liefst met een grote boog omheen loopt. Het eerste wat ze dan ook tegen me zegt is: “het zal nooit mijn favoriete apparaat worden.” En dat is zeg maar zacht uitgedrukt.

Anita heeft een specifieke fobie: een irreële grote angst voor een bepaalde specifieke situatie, een object of persoon. De loopband dus. Wanneer ik haar vraag eens op de loopband te staan is haar vrolijke glimlach plots verdwenen en staart ze in paniek naar het dashboard. Waarschijnlijk draait ze me in gedachten mijn nek om maar zolang ze het bij gedachten houdt kan ik ermee leven. Letterlijk.

“Als je er klaar voor bent, wil je dan de loopband aanzetten?”

Als ik Anita’s blik mag geloven zal ze er nooit klaar voor zijn. Een moment twijfel ik of ze van de band zal stappen om weg te lopen – ik kan haar er niet van weerhouden, de keuze ligt uiteindelijk altijd bij haar – en het enige wat ik kan doen is haar nogmaals vragen of ze zich nog langer door deze angst wil laten belemmeren. Weglopen heeft ze al vaak genoeg gedaan. Ik besluit erop te vertrouwen dat ze mij inmiddels voldoende vertrouwt.

De loopband gaat aan. Snelheid is 0.8 km/u. Anita grijpt met beide handen de stang vast, een doodsbange blik in haar ogen alsof ze ieder moment onderuit gerukt kan worden. Ik laat haar lopen.

De eerste stap is altijd de belangrijkste stap. Het begint met het opbouwen van vertrouwen: in haar kunnen, in haar lichaam, in haarzelf. En ik laat haar lopen.

“Ik merk dat ik rustiger word. Mijn hartslag gaat omlaag.” Ze begint te praten over andere dingen, de hyperalerte blik in haar ogen verdwijnt, ze glimlacht weer. Ik weet dat het goed zit. It is time to kick it up a notch.

In de therapiekamer zou je werken met een angsthiërarchie: wat zijn de stappen die je kunt nemen richting een gesteld doel (bijv. joggen op de loopband). Ik heb geen hiërarchie opgesteld en bepaal deze keer zelf de stappen: klein maar altijd geleidelijk opbouwend. Grotere stappen. Een arm los. De andere arm los. Vijf keer in de handen klappen. Beide armen los. Beide armen in de lucht. Versnellen. Bij elke versnelling verschijnt er een nieuwe angst in haar ogen maar deze neemt sneller af en ze blijft op mijn vraag de knop induwen. Uiteindelijk loopt ze 4.5 km/u. Ik laat haar nog op een lager tempo af en op de loopband stappen terwijl deze loopt.

“Ik kan dit wel.” Het besef dringt langzaam tot haar door en toont zich in haar bewegingen en in haar gelaat. We gaan dit vaker oefenen om die kracht in haar te benadrukken en zodat de angst langzaamaan zal verdwijnen.

Waarom dit verhaal?

Angst. We zijn allemaal wel bang voor iets, of het nu gaat om de angst voor spinnen of de angst om op een loopband te staan. Of misschien de angst om met krachttraining te beginnen, de angst wat een ander zal denken, de angst dat je lichaam gaat veranderen. Onzekerheid over de toekomst maakt dat we ons vastklampen aan wat we al kennen, het veilige.

Soms is dat prima, maar het kan je ook beperken en je ervan weerhouden bepaalde doelen te bereiken. En als dat gebeurt is het tijd om die angst te trotseren.

Ik wil niet zeggen dat het makkelijk is. Ik wil niet zeggen dat de angst niet steeds opnieuw komt opdagen. Ik wil niet zeggen dat het onmiddellijk goed gaat. Ik wil vooral niet zeggen dat het een rechte weg zal zijn zonder verraderlijke zijweggetjes met een dood einde.

Maar ga het wel aan. Blijf niet naar een ander kijken en je afvragen hoe zij het toch doen, waarom zij het wel kunnen en jij niet. Waarom zij al rennen terwijl jij je door angst bevangen naast de loopband staat. De enige manier om jouw angst te trotseren, en te leren dat het niet meer is dat dan dat: een angst, is je eraan blootstellen. Dat zal in de eerste plaats de angst versterken (je gaat het immers aan) maar angst kan niet eeuwig oplopen en zal uiteindelijk, wanneer je merkt dat jouw grote (en vaak irreële) angst helemaal niet uitkomt, afnemen.

Als jíj het wilt, dan kun je het!
JUST DO IT. Stapje voor stapje.

WIST JE AL DAT FREUD AND FRIES OOK EEN FACEBOOKPAGINA HEEFT? JE KUNT ME OOK OP INSTAGRAM VOLGEN VOOR EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN!